Diagnoza psychiatryczna.
Diagnoza psychiatryczna prowadzona w Poradni HarmonyMed ma charakter złożony i wielostopniowy.
Mamy dwa poziomy diagnozy psychiatrycznej – diagnozę objawową oraz diagnozę etiologiczną.
Diagnoza objawowa
Kluczowym zadaniem diagnostycznym na tym etapie jest ocena charakteru zgłaszanych objawów – ich typu, nasilenia i dynamiki. Badamy też kontekst wystąpienia objawów – określamy czy są jakieś szczególne czynniki środowiskowe zwiększające prawdopodobieństwo ich ujawnienie się bądź nasilenia.
Właściwie przeprowadzona diagnoza objawowa pomaga nam postawić adekwatne rozpoznanie psychiatryczne i rozpocząć skuteczną terapię.
W pierwszym etapie diagnozy psychiatrycznej staramy się więc dowiedzieć:
- Jak wyglądają same objawy chorobowe, czy mają one charakter ciągły, czy też sytuacyjny, jakie jest nasilenie objawów i ich zmienność ?
- Jaka jest konstelacja objawowa czyli czy objawy tworzą jakiś spójny obraz kliniczny czy też są zmienne i mało powtarzalne ?
- Czy obraz kliniczny wskazuje na jakiś zespół chorobowy z konkretną, jasno zdefiniowaną etiologią (np. obniżenie nastroju w depresji, napady paniki w zaburzeniach lękowych, przewlekłe zmęczenie w neurastenii, itd.) ?
- Czy wystąpienie lub też nasilenie objawów chorobowych związane jest z jakąś szczególną sytuacją życiową pacjenta, zarówno w obszarze życia społecznego, zawodowego jak i prywatnego ?
- Czy są okoliczności, miejsca lub ludzie które w jakiś sposób wpływają na nasilenie dyskomfortu psycho-fizycznego i nasilenia cierpienia ? Np. czy szczególnie źle śpimy po doświadczonym stresie w pracy, jesteśmy smutni i zrezygnowani w następstwie konfliktów z bliskimi, jesteśmy rozdrażnienie po wielogodzinnym pobycie w biurze ?
Diagnoza objawowa – przeanalizowanie obrazu klinicznego schorzenia i okoliczności wystąpienia i nasilenia objawy chorobowych u pacjenta jest pierwszym poziomem diagnozy psychiatrycznej prowadzonym w Poradni HarmonyMed.
Diagnoza etiologiczna
Drugi stopień zintegrowanej diagnozy psychiatrycznej to zbadanie dlaczego w ogóle doszło do zachorowania.
Kluczowym zadaniem diagnostycznym na tym etapie jest zweryfikowanie etiologii schorzenia – dlaczego właśnie ten pacjent doświadcza takowych cierpień.
Badamy więc czy choroba może być wyrazem wrodzonych predyspozycji pacjenta lub jego utrwalonej struktury psycho-fizycznej lub czy też jest następstwem oddziaływania konkretnych, szkodliwych czynników środowiskowych.
W przebiegu wywiadu lekarskiego staramy się dowiedzieć:
- Jak była dotychczasowa diagnoza psychiatryczna, czy już wcześniej były rozpoznawane jakieś schorzenia psychogenne ?
- Czy w rodzinie pacjenta występowały jakieś schorzenia psychogenne, czy ktoś z jego bliskich miał kiedyś znaczące trudności emocjonalne lub funkcjonalne ?
- Czy zgłaszane przez pacjenta objawy mogą stanowić wyraz biologicznie zdeterminowanych czynników konstytucjonalnych np. predyspozycji genetycznych ? Czy objawy chorobowe narastały od wielu lat będąc przejawem biologicznie uwarunkowanych predyspozycji pacjenta ?
- Czy zgłaszane przez pacjenta objawy mogą być powikłaniem jakiejś choroby somatycznej organicznej
Czy w związku z takowymi podejrzeniami wskazana jest dalsza diagnoza medyczna i jak ma ona przebiegać ?
Jakie w związku z tym należy wdrożyć konkretne postępowanie lecznicze (internistyczne) ?
- Czy struktura psycho-fizyczna pacjenta w jakiś szczególny sposób naraża go na wystąpienie objawów chorobowych z którymi się zgłasza (np. wzmożona drażliwość, bezsenność i nadciśnienie w osobowości typu A, otyłość jako maska przewlekłych zaburzeń lękowych i dystymicznych o umiarkowanym nasileniu, bezsenność w zaburzeniach anankastycznych) ?
- Czy w związku z tym wymagane jest jakieś przemodelowanie niektórych nieadekwatnych wzorców oceny sytuacji interpersonalnej i społecznej, schematów myślenia i przeżywania emocjonalnego (np. nieumiejętność radzenia sobie z przewlekłym stresem, niezdolność do wyłączania się z obowiązków czy unikania nadmiernej postawy rywalizacyjnej, asertywność) ?
- Czy, w kontekście wystąpienia objawów chorobowych, możemy stwierdzić jakiś rodzaj narażania na czynniki szkodliwe o charakterze psycho-społecznym, np. czy pacjent jest narażony na przewlekły stres społeczny (np. problemy relacyjne), czy jest przeciążony w obszarze zawodowym ?
- Czy same objawy zgłaszane przez pacjenta ujawniają się w kontekście narażenia pacjenta na konkretne, zdefiniowane czynniki środowiskowe, np. bezsenność w związku z pracą zmianową ?
- Czy możemy mówić o osobniczej predyspozycji na konkretne czynniki szkodliwe, np. czy szczególnie źle emocjonalnie reaguje na konflikty interpersonalne, przeciążenie pracę, nadmierne naciski na efektywność ?
Diagnoza etiologiczna – przeanalizowanie jakie są osobnicze predyspozycje wystąpienia objawów chorobowych u pacjenta oraz zweryfikowanie szkodliwości środowiskowej jest drugim poziomem diagnozy psychiatrycznej prowadzonym w Poradni HarmonyMed.
Diagnoza psychiatryczna może być też oczywiście pogłębiona poprzez użycie innych metod badawczych – testów psychologicznych i neuropsychologicznych, badań laboratoryjnych i obrazowych (zwłaszcza TK i rezonansu głowy), aktygrafii (przy diagnozie zaburzeń snu), badania EEG oraz konsultacji lekarzy innych specjalności.