Psychiatria jest dziedziną medycyny zajmującą się etiologią, diagnozą i leczeniem zaburzeń i chorób psychicznych. Psychiatria jest też specjalizacją kliniczną zaliczaną do podstawowych specjalizacji medycznych.

Psychiatria tak jak cała medycyna należy do nauk biologicznych i tym różni się od psychologii wywodzącej się z nauk społecznych. To co zbliża obie dziedziny – psychiatrię i psychologię kliniczną to sposób diagnozy i opisu pacjenta odnoszący się do fenomenologicznych czyli objawowych cech zaburzenia czy choroby. Psychiatria pogłębia ten opis starając się znaleźć neurobiologiczne (uwarunkowane genetycznie) przesłanki zaburzeń psychicznych, uwzględnia jednak też psychospołeczne źródła patologii pacjentów. Oznacza to, że psychiatria jest nauką interdyscyplinarną, ale osadzoną jednak wyraźnie w tradycji medycznej i klinicznej.

Psychiatria psychodynamiczna, pozostając integralną częścią medycyny, daje zaś możliwość użycia pogłębionych narzędzi diagnostycznych oraz zintensyfikowania oddziaływań terapeutycznych. Uwzględnia ona bowiem nieświadome determinanty stanu psychicznego pacjenta – objawów, skarg emocjonalnych, schematów poznawczych i dominujących wzorców relacyjnych i behawioralnych.

Psychiatria psychodynamiczna bada korelacje pomiędzy prezentowanymi przez pacjenta zewnętrznymi epifenomenami stanu psychicznego tworzącymi zespoły objawowe zaburzeń psychicznych a nieświadomością pacjenta. W tym kontekście dla psychiatry psychodynamicznego ważnym jest zrozumienie nieświadomych konfliktów popędowych, trwałości struktury ego (w tym kluczowych mechanizmów obronnych ego), uwewnętrznionych, znaczących relacji obiektualnych i deficytów rozwojowych self pacjenta. 

Psychiatria psychodynamiczna pozwala na bardziej adekwatne opisanie stanu psychicznego pacjenta reflektując złożone przesłanki prezentowanego przez niego dyskomfortu psychicznego czy trudności relacyjnych.

Psychiatra psychodynamiczny dostrzega, w ujawniającej się psychopatologii pacjenta znaczenie zarówno czynników konstytucjonalnych (np. genetycznych czy neurofizjologicznych), doświadczeń wczesnodziecięcych, dziecięcych  i adolescencyjnych jak i aktualnych problemów życiowych.

Każdy lekarz psychiatra prowadzi diagnozę kliniczną zgłaszających się do niego pacjentów – podstawowym jej elementem jest wywiad kliniczny połączony z wnikliwą oceną stanu psychicznego pacjenta. Psychiatra psychodynamiczny skontruje się nie tylko na samej diagnozie objawowej będzie starał się też zrozumieć, wewnątrzpsychiczne, nieświadome źródła skarg emocjonalnych pacjenta. Będzie też on też bardziej wyczulony na ważne diagnostycznie aspekty związane z konfliktami aktualnymi, których doświadcza pacjent (np. problemami rodzinnymi, trudnościami w pracy zawodowej, napięciami w innych znaczących relacjach interpersonalnych). 

Takie wielowymiarowe i złożone spojrzenie na problemy pacjenta pozwala też na wybór najbardziej adekwatnej formy leczenia: farmakoterapii, pomocy psychologicznej, interwencji kryzysowej, krótkoterminowej psychoterapii objawowej, średniookresowej psychoterapii skoncentrowanej na problemie oraz długoterminowej psychoterapii wglądowej

Prowadzone przez psychiatrę psychodynamicznego leczenie farmakoterapeutyczne ma również złożony charakter starając się w sposób jak najbardziej adekwatny odpowiedzieć na potrzeby kliniczne pacjenta. Lekarz dąży do modyfikacji stanu psychicznego pacjenta przy użyciu leków uwzględniając też aktualnie realizowany model leczenia. To czy leczenie farmakologiczne będzie miało charakter jedynie doraźny (redukcja objawów, organicznie cierpienia), średniookresowy (w integracji z innymi oddziaływaniami terapeutycznymi) lub długoterminowy (trwała substytucja układu nerwowego) zależy od postawionego przezeń rozpoznania klinicznego i psychodynamicznego.

Psychiatra psychodynamiczny zawsze prowadzi terapię we ścisłej współpracy z psychologami klinicznymi oraz kwalifikowanymi psychoterapeutami – pracującymi zarówno w modalności poznawczo-behawioralnej jak i psychodynamicznej.

W modelu psychiatryczno-psychodynamicznym to jednak pacjent jest tą osobą, która ostatecznie decyduje o poziomie intensywności leczenia. Postępowanie lecznicze może być też modyfikowany w zależności od tego jaka jest dynamika schorzenia pacjenta. Czasami w pierwszym etapie wystarczająca jest jedynie efektywna farmakoterapia redukująca natężenie objawów. Potem jednak koniecznym staje się podjęcie przez pacjenta psychoterapii – poznawczo-behawioralnej lub psychodynamicznej.

W naszej ocenie ostatecznym celem leczenia jest bowiem uzyskanie trwałej poprawy samopoczucia i jakości funkcjonowania pacjenta a nie tylko krótkoterminowa redukcja dyskomfortu psychicznego.